مقدمه:
نهاد مسؤولین پایه‌ها، یا به نام قبلی آن “نهاد رابطین مدیر” وظیفه پدری و رسیدگی به طلاب را بر عهده دارد. طلاب مدرسه در روند پذیرش اولیه تا فارغ التحصیلی از سطح1 با مسائل عدیده‌ای مواجه هستند. با نگاهی به معاونتها و تشکیلات مدرسه، با این حقیقت مواجه می‌شویم که رسیدگی به برخی از این مسائل وظیفه معاونتهای مدرسه است و برخی دیگر، مسائلی هستند که هیچ معاونتی متکفل رسیدگی به آنها نیست و اگر هست، در خارج از مدرسه؛ به عنوان مرکز مشاوره یا مرکز خدمات حوزه است. کثرت کارهای اداری این دو مرکز اجازه حضور در تک‌تک مدارس و حجرات و منازل طلاب متأهل را نمی‌دهد و در نتیجه هیچ رسیدگی پدرانه‌ای در مدارس بجز دلسوزیهای خودجوش مدیر و معاونتها؛ که بعضا خارج از شرح وظایف آنهاست، وجود ندارد.
مدیر مدرسه به‌عنوان مسؤول تمام روند تربیت و تعلیم مجموعه تحت پوشش خود، نمی‌تواند به کاستی‌های سیستم مدیریت رسمی یا مسائل طلاب بی‌توجه باشد و باید نقائص تشکیلاتی، و خلأهای موجود در قوانین، تشکیلات، بودجه، رویّه‌های مدیریتی، نیروهای انسانی؛ اعم از اساتید و کارکنان مدرسه، تأسیسات، امکانات و…. را بررسی و در جهت بهینه سازی و رفع این مشکلات کوشا باشد و حتی گاهی فراتر از شرح وظایف عادی خود، حسب اقتضا، دست به ایجاد پست‌های جدید، شرح وظایف جدید برای واحدهای موجود و اقدامات جهادی، خودجوش و یا به گفته رهبر معظم انقلاب حفظه‌الله، آتش به اختیار نماید.
با این مقدمه علت تأسیس نهادی به نام نهاد رابطین یا نهاد مسؤولین پایه‌ها روشن می‌شود. این نهاد زیر نظر مدیر مدرسه تشکیل می‌گردد و در هر پایه یک یا چند استاد مسئولیت دارند. این اساتید باید دارای تجربه، دغدغه، و دانش لازم برای رصد و راهنمایی به‌موقع و پیگیری مشکلات و مسائل طلاب تا رسیدن به نتیجه باشند. البته در وضعیت ایده‌آل و آرمانی، سیستم مدارس در درون خود باید دارای تمامی اجزاء لازم برای پوشش دادن به همه مسائل مجموعه را داشته باشد و مرکز به‌عنوان زمامدار یک تشکیلات عظیم تربیت و تعلیم سربازان و افسران مرزهای عقیده و سنگرهای فرهنگ دینی و شیعی، این مدارس را پشتیبانی نماید، ولی تا رسیدن به این وضعیت، تدابیر جایگزین از طرف مرکز و مدارس نباید مورد غفلت قرار گیرد و نکته مهمتر آن‌که این اقدامات جبرانی از طرف مدارس نباید مورد مخالفت مسؤولین و مراکز متبوعه باشد.
تشکیلات:
مسؤول نهاد، برای هر پایه(از شش پایه سطح1) یک یا چند مسؤول پایه معین می‌نماید و به این ترتیب در مجموعِ شش پایه، بر حسب تعداد طلاب موجود هر پایه، اساتیدِ کارشناس دعوت به حضور و ایفای وظایف می‌شوند. در حال حاضر که در هر پایه حدود 80 تا 110 طلبه حضور دارند و تعدادی از طلاب هم به دلایل مختلف از سالهای قبل باقی مانده‌اند، بر اساس هر 40 طلبه، یک مسئول پایه؛ ما حداقل نیاز به 20 مسئول پایه داریم که در این لحظه(آذرماه98) تعداد این عزیزان تنها 12 نفر است. البته در شرایط آرمانی ما باید هر 15 نفر را زیر نظر یک مسئول پایه قرار دهیم که در این صورت نیاز به 40مسؤول پایه خواهد بود. ما سعی کردیم این مشکل را از طریق اجرای طرحی به نام استاد‌مربی حل یا کم کنیم که طرح موفقی هم بوده که توضیح دارد.
طرح استاد مربی:
علاوه بر مسؤولین پایه که با مراقبت دائمی طلاب، وضعیت حضور، پیشرفت درسی، مهارت‌آموزیهای بموقع، تجرّد، تأهل، معیشت، خانواده، تعمم، اقدام به مأموریتهای طلبگی؛ مانند تبلیغ، تدریس، تحقیق، تألیف، و… را پیگیری می‌کنند، اساتید مدرسه؛ که با دقت زیادی انتخاب می‌شوند، به علت حساسیت شخصی به مسائل طلاب و ارائه مشاوره به آنان و از سوی دیگر اعتماد طلاب به آنان، محل مراجعه طلاب هستند و این روند طبیعی، بستر بسیار مناسبی برای راهنمایی طلاب است. اساتید تحت پوشش این طرح، طلابی که از سر اعتماد، به آنان مراجعه دائم دارند، تحت پوشش می‌گیرند و وظیفه رسیدگی و راهبری طلاب کلاس به آنان واگذار می‌گردد و این رسیدگیها درصورت تقاضای استاد نسبت به پیگیری بیشتر، توسط مسؤول پایه تداوم می‌یابد. این طرح تقریبا نیمی از طلاب مدرسه را دربر می‌گیرد و مابقی طلاب همچنان زیر نظر مسؤولین پایه قرار دارند.
شرح وظایف:
با توجه به این‌که این نهاد در چارت تشکیلاتی مرکز مدیریت برای مدارس تعریف نشده است، ما بر اساس همان ضرورتی که موجب تأسیس این نهاد شد برای خود وظایفی قائل هستیم و سعی داریم برحسب امکان و توان آنها را به اجرا بگذاریم. برخی از این وظایف به شرح زیر است:
1. تعیین رویکرد، نقشه و چشم‌انداز، حیطه‌های اهداف، اهداف کلی، مرحله‌ای، و رفتاری؛
2. تعیین مسائل و مشکلات موجود در مدرسه و در هر پایه، برنامه ریزی برای مواجهه و حل آنها،
3. تعیین سیاستها، روشها و ابزارهای لازم
4. ارزیابی و بازخوردگیری از اقدامات و بحث و بررسی و اصلاح آنها در مراحل بعدی؛
5. سعی در هماهنگ سازی فعالیتهای جاری مدرسه با اهداف و سیاستهای بند قبل؛
6. کسب اطلاع از پیشرفتهای طلاب هر پایه و کل طلاب مدرسه در ابعاد مختلف؛
7. کشف کاستی های بصیرتی و آگاهی‌های درجه دومی نسبت به حوزه، علوم حوزوی و اهداف حوزه علمیه، نسبت حوزه و انقلاب و… و سعی در رفع آنها
8. سعی برای تحقق شعار هر طلبه حداقل یک راهنما، از هر راه ممکن
روش های کار
1. برگزاری جلسات عمومی پایه ای با موضوع مسائل ویژه آن پایه؛
2. حضور در حجرات طلاب؛
3. ملاقاتهای حضوری، تماسهای تلفنی و ارائه مشاوره و راهنمایی به درخواست طلابه یا احساس ضرورت مسؤول پایه؛
4. سرزدن به منازل طلاب متأهل؛
5. پیشنهاد برگزاری اردو، کارگاه، همایش و… به واحدهای مدرسه و در صورت عدم وجود متولی، اجرا و برگزاری آن
